Chướng bụng đầy hơi: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

1. Đầy hơi chướng bụng là gì ?

Đầy hơi, chướng bụng là triệu chứng phổ biến của rối loạn tiêu hóa. Trong Đông y, triệu chứng này được xem là biểu hiện của sự rối loạn trong khí huyết và chức năng của các tạng phủ, đặc biệt là tỳ, vị, can và đởm. Đông y phân loại đầy hơi, chướng bụng dựa trên các nguyên nhân khác nhau, mỗi nguyên nhân có cách điều trị riêng.

2. Nguyên nhân 

Một số nguyên nhân chính bao gồm:

1. Tỳ vị hư nhược: Do chức năng tiêu hóa của tỳ vị suy yếu, dẫn đến tình trạng không tiêu hóa tốt thức ăn, gây ra sự tích tụ và sinh khí trong dạ dày, dẫn đến đầy hơi, chướng bụng.

2. Can khí uất kết: Tâm lý căng thẳng, lo âu kéo dài ảnh hưởng đến gan, làm cho gan không điều hòa được khí, gây ra khí trệ và dẫn đến chướng bụng.

3. Thấp nhiệt: Ăn quá nhiều thức ăn dầu mỡ, cay nóng hoặc uống quá nhiều rượu bia gây tích tụ thấp nhiệt trong tỳ vị, làm chức năng tiêu hóa suy giảm và dẫn đến đầy hơi.

4. Khí trệ huyết ứ: Khí huyết trong cơ thể không lưu thông, gây ra sự tắc nghẽn, từ đó dẫn đến triệu chứng căng tức và chướng bụng.

3. Triêu chứng 

1. Cảm giác căng tức: Bụng có cảm giác căng cứng, khó chịu, nặng nề.
2. Đầy hơi: Thường xuyên ợ hơi hoặc có cảm giác buồn nôn, nhất là sau khi ăn.
3. Khó tiêu: Tiêu hóa chậm, cảm giác thức ăn bị ứ đọng trong dạ dày, gây cảm giác khó chịu.
4. Buồn nôn: Có thể kèm theo buồn nôn hoặc nôn mửa.
5. Táo bón hoặc tiêu chảy: Rối loạn tiêu hóa có thể đi kèm với táo bón hoặc tiêu chảy.

4. Điều trị 

Đông y chú trọng đến việc điều hòa chức năng của tạng phủ, thúc đẩy lưu thông khí huyết và cải thiện chức năng tiêu hóa để làm giảm các triệu chứng đầy hơi, chướng bụng. Các phương pháp điều trị bao gồm:

4.1. Sử Dụng Các Bài Thuốc Đông Y

• Bình vị tán: Bài thuốc này được sử dụng để điều hòa tỳ vị, giúp tỳ vị tiêu hóa tốt hơn, giảm tình trạng đầy hơi, chướng bụng. Thành phần chính bao gồm thương truật, hậu phác, trần bì và cam thảo.

• Tiêu dao tán: Được dùng khi nguyên nhân gây chướng bụng là do can khí uất kết. Bài thuốc này giúp làm dịu tinh thần, thư giãn gan và điều hòa khí huyết. Thành phần chính gồm sài hồ, bạch thược, đương quy, cam thảo.

• Lục vị hoàn: Dành cho trường hợp tỳ vị hư nhược, giúp bổ tỳ vị và cải thiện chức năng tiêu hóa. Thành phần gồm thục địa, sơn thù, phục linh, trạch tả, sơn dược và mẫu đơn bì.

4.2. Châm Cứu và Bấm Huyệt

• Châm cứu: Châm cứu vào các huyệt trung quản, túc tam lý và nội quan giúp kích thích sự lưu thông khí huyết, làm giảm căng tức vùng bụng và cải thiện chức năng tiêu hóa.

• Bấm huyệt: Bấm các huyệt như huyệt trung quản, túc tam lý , khí hải giúp thúc đẩy tuần hoàn khí và giảm chướng bụng.

4.3. Điều Chỉnh Chế Độ Ăn Uống và Sinh Hoạt

• Chế độ ăn uống: Ăn uống đúng giờ, tránh ăn quá no và hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn lạnh. Nên ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa và bổ sung các loại thảo dược như gừng, nghệ giúp hỗ trợ tiêu hóa.

• Vận động nhẹ nhàng: Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn nhanh chóng và giảm cảm giác chướng bụng.

• Quản lý stress: Giữ tinh thần thoải mái, thư giãn để giảm tình trạng can khí uất kết, giúp cải thiện các vấn đề về tiêu hóa.