BỆNH GÚT LÀ GÌ?
Bệnh gút (Gout), trong Đông y gọi là bệnh thống phong là một dạng viêm khớp do sự rối loạn chuyển hóa axit uric trong cơ thể gây ra. Bình thường axit uric được lọc và đào thải qua thận, khi axit uric tăng quá cao sẽ chuyển hóa thành các tinh thể tích tụ ở các vị trí trong cơ thể như: khớp bàn tay, ngón tay, đầu gối, bàn chân, mắt cá chân, ngón chân,…gây ra viêm khớp, sưng tấy đỏ tại chỗ, đau đớn khi chạm vào.
Những người bị bệnh gout thường chịu các cơn đau dữ dội, thường là ở ngón chân cái, mắt cá chân hoặc đầu gối
NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN MẮC BỆNH GUT
Theo như các nghiên cứu nguyên nhân chính gây ra bệnh gút là so sự tích tụ quá nhiều axit uric trong cơ thể gây ra. Axit uric được sinh ra từ sự phân hủy của purin có mặt trong tất cả các mô, tế bào của cơ thể. Purin cũng được hấp thụ nhiều từ các loại thức ăn như gan, nội tạng động vật, các loại đậu, cá cơm,…
Tăng Axit uric còn liên quan đến các bệnh rối loạn chuyển hóa như: tiểu đường, rối loạn chuyển hóa lipid máu…
Có 3 nguyên nhân chính gây tăng axid uric máu dẫn đến mắc bệnh gút gồm:
Tăng bẩm sinh: Một số người bệnh cơ thể bị thiếu men HGPT khi còn nhỏ dẫn đến lượng acid uric không ổn định sẵn gây ra bệnh gút khởi phát sớm ở trẻ em (trường hợp này rất hiếm gặp nhưng lại rất nặng và rất khó chữa khi mắc phải).
Nguyên nhân nguyên phát: Đây là nguyên nhân chủ yếu gắn liền với yếu tố gen di truyền, gia đình. Bệnh nhân trong những trường hợp này có sự tổng hợp purin nội sinh cao hơn người bình thường dẫn đến nồng độ axid uric trong máu cũng tỷ lệ thuận tăng theo
Nguyên nhân thứ phát: Đây được xem là yếu tố bên ngoài, sự tiêu thụ thức ăn chứa nhiều nhân purin như: nội tạng động vật, nấm, tôm, cua, thịt đỏ,…thường xuyên uống rượu bia kích thích sự gia tăng acid uric trong máu cao dẫn đến bệnh gút. Nguyên nhân thứ phát được xem là nguyên nhân chính dẫn đến các ca mắc bệnh gút trong xã hội ngày nay.
Ngoài ra nguyên nhân dẫn đến mắc bệnh gút còn gắn với các bệnh lý như: đa hồng cầu, đau tủy xương, suy giảm chức năng thận, thừa cân, môi trường sống bị nhiễm chì, sử dùng thuốc lợi tiểu khiến purin khó phân hủy cũng là điều kiện thuận lợi để Gout phát triển.
TRIỆU CHỨNG VÀ BIỂU HIỆN CHO THẤY BẠN MẮC BỆNH GÚT
Bệnh gút không quá khó để nhận biết, chỉ cần người bệnh chú ý có thể nhận ra mình có mắc bệnh hay không thông qua các triệu chứng và biểu hiện đặc trưng của bệnh.
Bệnh gút thường diễn biến theo giai đoạn, khi các tinh thể muối urat tích tụ các khớp và mô bao quanh khoảng chừng một năm thì gout sẽ khởi phát, triệu chứng nhận thấy ban đầu là nóng, đau, sưng, mềm tại các khớp được gọi là podagra.
Gút cấp tính: Một trong những biểu hiện đầu tiên của gút cấp tính là đau vào ban đêm hoặc khi gần sáng, cơn đau thương kéo dài đến mấy tiếng, đau ở khớp ngón chân cái hoặc một số khớp khác. Với những biểu hiện nóng đỏ, sưng mềm, phù nề, căng bóng, xung huyết.
Một số người bệnh có kèm theo các triệu chứng khác như: rối loạn tiêu hóa, đi tiểu nhiều, sốt nhẹ, nhức đầu, mệt mỏi, lạnh run và khó khăn trong việc cử động cơ thể.
Đợt viêm khớp này kéo dài trong vài tuần, sau đó cơn đau giảm đi. Vùng da quanh các khớp này thường bị tím đỏ như nhiễm trùng, ngứa, bong tróc và sau đó khỏi hẳn không xuất hiện trở lại trong khoảng thời gian một vài tháng hoặc 2 năm sau, tùy theo chế độ sinh hoạt của mỗi người bệnh
Gút giai đoạn muộn: Người bệnh sẽ thấy các cơn đau xuất hiện thường xuyên hơn và kéo dài, khoảng cách các cơn đau không rõ ràng, xảy ra ở nhiều khớp tay, chân.
Người bệnh có thể gặp những cơn đau nhẹ vài ngày hoặc chịu những cơn đau kinh khủng dai dẳng trong vài tuần hoặc đến vài tháng.
Bệnh ở giai đoạn này sẽ viêm ở nhiều khớp, xuất hiện các cục u gọi là hạt tophi, nổi trên khớp hoặc xung quanh khớp: ngón chân, bàn chân, mắc cá chân, đầu gối, ngón tay, cổ tay, bàn tay, khuỷu tay,…
Túi dịch đệm ở khủy tay hay đầu gối sưng lên đây cũng là một triệu chứng bệnh gút đáng chú ý.
Bệnh gút giai đoạn muộn nếu để lâu ngày có thể dẫn đến biến dạng, co cứng khó cử động hoặc teo cơ…
BỆNH GÚT TẤT CẢ GIAI ĐOẠN
Giai đoạn đầu
Biểu hiện giai đoạn đầu của bệnh Gút còn khá mờ nhạt cho nên những hình ảnh bị bệnh Gút giai đoạn đầu cũng không cụ thể. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, lượng acid uric trong máu đã vượt 6.0mg/dL, các cơn đau ở khớp mới chỉ thoáng qua, dễ nhầm lẫn với đau mỏi cơ. Bệnh Gút giai đoạn này chỉ phát hiện thông qua thăm khám sức khỏe định kỳ.
Ở giai đoạn đầu này, biểu hiện của bệnh không rõ ràng nên ít khi được bác sĩ chỉ định dùng thuốc. Thay vào đó, bác sĩ sẽ hướng dẫn điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học, hạn chế ăn các thực phẩm giàu purin để kiểm soát được chỉ số acid uric trong máu.
Giai đoạn 2
Sang giai đoạn này, các khớp đã có dấu hiệu bị sưng bởi sự lắng đọng tinh thể uric, kèm theo đó sẽ xuất hiện những cơn đau dữ dội. Triệu chứng bệnh gút lúc này đã khá rõ ràng và có thể quan sát bằng mắt thường, khớp sưng to, ửng đỏ và sờ vào cảm thấy nóng. Cơn đau ở giai đoạn này sẽ không kéo dài lâu, thường chỉ trong khoảng 3 – 10 ngày.
Sau khi phải hứng chịu cơn đau thứ nhất thì người bệnh sẽ không phải chịu đựng thêm cơn đau nào nữa trong vài tháng thậm chí là vài năm. Nhưng trong trường hợp cơn đau thứ hai xuất hiện thì người bệnh sẽ bị đau thường xuyên hơn.
Bệnh gút giai đoạn 2 nếu không được ngăn chặn ngay từ lúc này sẽ tiến triển sang giai đoạn 3 khá nguy hiểm. Do vậy, bệnh nhân không nên chủ quan, coi thường mà hãy tập trung điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Giai đoạn 3
Càng về sau thì bệnh gút càng cho thấy sự nguy hiểm của nó. Khi bệnh đã chuyển biến đến giai đoạn 3 thì người bệnh sẽ thường xuyên bị các cơn đau hành hạ. Các tinh thể uric ngày càng được tiếp tục “tích trữ” nhiều hơn tại các khớp nên mức độ cơn đau sẽ được đẩy lên cao.
Giai đoạn cuối
Đây là giai đoạn cuối của bệnh gút và đã tiến triển thành mãn tính. Bệnh nhân bị gút giai đoạn cuối thường gặp phải những biến chứng tại khớp ngón tay, ngón chân, mắt cá chân… Hậu quả do gút giai đoạn cuối gây ra là biến dạng khớp, hủy hoại sụn khớp và các mô xung quanh khớp.
Việc điều trị gút giai đoạn cuối gặp rất nhiều khó khăn và tỷ lệ thành công thường không cao, hoặc điều trị thành công nhưng khả năng hoạt động vẫn không thể khôi phục như ban đầu. Vì vậy người bệnh cần chú ý đến những biểu hiện bất thường của cơ thể, khám chữa ngay từ khi bệnh đang ở giai đoạn đầu.
CÁCH ĐIỀU TRỊ BỆNH GÚT BẰNG TÂY Y
Nhóm thuốc chống viêm không Steroid: Thường dùng các loại thuốc Diclofenac, tiêm bắp sâu 1-2 ống/ngày, tiêm trong vòng 2-3 ngày thì chuyển sang dùng thuốc uống Meloxicam, Piroxicam… Hoặc thuốc tiêm Felden.
Colchicin: Đây là lựa chọn hàng đầu để điều trị các cơn Gút cấp tính nhờ tác dụng chống viêm chọn lọc. Thuốc được chỉ định dùng ngay khi cơn Gút cấp tính bắt đầu khoảng 12 – 36 tiếng. Tuy nhiên liều dùng cần được bác sĩ tư vấn vì thuốc có thể gây ra những tác dụng phụ như ỉa chảy, buồn nôn, tăng nguy cơ suy gan, suy thận, suy tủy xương…
Nhóm thuốc Corticosteroid: Sử dụng trong một số trường hợp đặc biệt như viêm nhiều khớp cùng lúc, không đáp ứng với các thuốc Colchicin, thuốc không steroid hoặc đang sử dụng một số chế phẩm tiêm nội khớp. Song nhóm thuốc này ít được sử dụng do có nhiều tác dụng phụ .
Một số thuốc giảm đau chứa Paracetamol như Efferalgan, Efferalgan-codein… muối kiềm nabica pha nước uống hoặc nước khoáng có kiềm để kiềm hóa nước tiểu, tránh sỏi.
ĐIỀU TRỊ BỆNH GÚT BẰNG NHỮNG BÀI THUỐC ĐÔNG Y
Như đã thấy, sử dụng thuốc Tây y chữa bệnh Gút tiềm ẩn quá nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng đến chức năng gan, thận. Cho nên nhiều người có xu hướng chuyển sang sử dụng các bài thuốc Đông y vì tính chất an toàn, lành tính, ít tác dụng phụ và hơn nữa là giá thành rẻ.
Theo các thầy thuốc của Phòng khám Y học Cổ truyền Sài Gòn, muốn trị dứt điểm bệnh Gút không thể chỉ dùng một phương thuốc nhất định mà phải dựa vào nguyên nhân cụ thể để lựa chọn phương thuốc hiệu quả nhất. Một số bài thuốc có thể được áp dụng là:
Bài thuốc số 1: Thành phần bài thuốc gồm Sinh địa, Tỳ giải, Bạch truật, Cam thảo, Phòng phong , Bạch giới tử, Xích thược, Tần giao, Thổ phục linh, Hoàng cầm, Ngưu tất, Đương quy, Đại hoàng, Tri mẫu, Mộc thông…
Bài thuốc này giúp cân bằng chuyển hóa axit uric trong máu, giảm đau, kháng viêm, bổ can thận, thông kinh hoạt lạc, trừ thấp nhiệt, bổ huyết, hoạt huyết, phòng chống bệnh tái phát.
Bài thuốc số 2: Thành phần: Bạch Truật, Xương Truật, Trạch Tả, Chỉ Xác, Bạch Linh, Bạch Thược, Cát Căn, Sinh Địa, Tỳ Giải, Thanh Bì, Cam Thảo, Táo.
Bài thuốc này ưu tiên áp dụng cho những trường hợp bệnh kéo dài, đau dữ dội, chân tay tê dại, khó co duỗi, hay tái phát, khớp xương bị co cứng và biến dạng.
Bài thuốc số 3: Thành phần gồm: Cốt Khí, Thổ Phục Linh, Mộc Qua, Ngưu Tất, Hoàng Bá, Xương Truột, Sinh Địa, Cát Căn, Trạch Tả, Uy Linh Tiên, Phòng Phong, Táo, Cam Thảo.
Bài thuốc này áp dụng cho những trường hợp khớp xương đột nhiên bị đau dữ dội, sưng tấy, nóng đỏ, khó cử động, mệt mỏi, sốt cao, buồn nôn, đau đầu, chán ăn.
Bài thuốc số 4: Thành phần gồm Hoàng Bá, Thương Truật, Ý Dĩ Nhân, Mộc Qua, Ngưu Tất, Thanh Đại, Tri Mẫu, Kê Huyết Đằng, Đương Quy, Hoạt Thạch, Xích Thược, Tỳ Giải.
Bài thuốc số 5: Thành phần gồm Thạch cao sống, Tri mẫu, Phòng kỷ, Mộc thông, Hải đồng bì, Quế chi, Xích thược, Bạch thược, Kim ngân đằng, Cam thảo.
BỆNH GOUT CÓ CHỮA KHỎI ĐƯỢC KHÔNG?
Gút một căn bệnh không còn quá xa lạ trong xã hội ngày nay, bệnh có thể gặp ở cả nam và nữ. Tuy nhiên, nam giới trung niên là đối tượng chiếm đa số những ca mắc bệnh. Bệnh gút (gout) hình thành do axit uric trong máu tăng cao, không đào thải hết ra ngoài dẫn đến lắng đọng ở khớp gây viêm khớp.
Khi bị mắc bệnh gút người bệnh sẽ thấy các khớp ngón chân, khớp bàn tay, bàn chân, ngón tay sưng đỏ, phù nề, căng nóng, đau đớn, nỗi cục, biến dạng,…ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt, sức khỏe.
Bệnh gút một khi mắc phải chuyển biến rất nhanh, bệnh phát triển qua hai giai đoạn cấp tính và chuyển sang mãn tính. Bệnh gút (Gout) khi ở giai đoạn sớm có thể điều trị khỏi bằng thuốc giảm đau, kháng viêm kết hợp với làm giảm nồng độ axit uric trong máu và tăng cường đào thải chúng ra bên ngoài.
Với bệnh gút giai đoạn nặng bệnh vẫn có thể điều trị được bằng cách phục hồi chức năng thận, điều trị rối loạn chuyển hóa đi kèm, giảm axit uric, ngăn ngừa tái phát hiệu quả.
Để điều trị bệnh gút hiệu quả người bệnh cần phải đến cơ sở y tế chuyên khoa xác định tình trạng bệnh, điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ, có phương pháp chữa trị thích hợp.
Với các thông tin trên thì bạn đã có thể tự tìm ra câu trả lời cho mình về câu hỏi “Bệnh gút (gout) có chữa khỏi được không?”. Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý, trong thời gian điều trị bệnh gút và kể cả sau khi khỏi bệnh người bệnh cần phải chú ý kiêng kị, có chế độ ăn uống sinh hoạt phù hợp, đúng cách bằng cách vận động thường xuyên và luyện tập các bài tập thể dục phù hợp để giảm đau các khớp và phòng bệnh tái phát.
Người bệnh cần tránh ăn các loại thức ăn giàu đạm, purin, gan, nội tạng động vật,… thay vào đó nên chọn thức ăn chứa ít purin như thịt trắng, thịt gia cầm. Không được uống rượu bia để hạn chế tối đa việc bệnh tái phát, tiến triển nặng thêm.
Vì nhiều người bệnh vì sau quá trình điều trị thấy bệnh đã khỏi nên ăn uống thoải mái, không kiêng kị cũng như tái khám theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, sai lầm này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như bệnh của bạn.
