1. Tiểu đường là gì ?
- Tiểu đường hay còn gọi là đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hóa đặc trưng với biểu hiện lượng đường trong máu luôn ở mức cao hơn so với bình thường do cơ thể thiếu hụt về tiết insulin hoặc kháng insulin hoặc cả 2, gây rối loạn quan trọng về chuyển hóa đường, đạm, mỡ, chất béo, chất khoáng.
- Đây là nguyên nhân cản trở cơ thể chuyển hóa các chất bột đường thành năng lượng, lâu dần gây sự tích tụ lượng đường trong máu thường xuyên ở mức cao. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và các bệnh lý khác, đồng thời gây tổn thương ở nhiều cơ quan bộ phận khác như thần kinh, mắt, thận,...
-----> Biến chứng tim mạch là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở người mắc bệnh tiểu đường.
2. Các loại đái tháo đường thường gặp:
Tiểu đường tuýp 1 : Đây là tình trạng hệ miễn dịch tấn công và phá hủy các tế bào beta trong tụy, nơi sản xuất insulin. Người mắc tiểu đường loại 1 cần phải tiêm insulin suốt đời. Phần lớn tiểu đường tuýp 1 xảy ra ở trẻ em và những người trẻ tuổi (thường gặp nhất là dưới 20 tuổi)
Tiểu đường tuýp 2: Đây là dạng phổ biến nhất, gặp nhiều nhất ở người trên 40 tuổi và có xu hướng dần trẻ hóa, xảy ra khi cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả (kháng insulin) hoặc không sản xuất đủ insulin. Tiểu đường loại 2 thường có thể được kiểm soát bằng chế độ ăn uống, tập luyện, và dùng thuốc. Một số trường hợp nặng, người bệnh có thể cần phải tiêm insulin.
Ngoài 2 tuýp trên còn hay gặp ở phụ nữ mang thai gọi là tiểu đường thai kỳ sẽ xảy ra trong thai kỳ và thường biến mất sau khi sinh. Tuy nhiên, phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao mắc tiểu đường loại 2 sau này trong đời.
3. Dấu hiệu nhận biết bệnh đái tháo đường:
- Dấu hiệu nhận biết thay đổi ít nhiều theo tuýp tiểu đường, đôi khi rất nhẹ, thậm chí không có triệu chứng rõ ràng khiến người bệnh khó có thể phát hiện bệnh, mãi đến khi có biến chứng thì mới bắt đầu thăm khám và điều trị.
* Triệu chứng tiểu đường tuýp 1:
- Tiểu đường tuýp 1 diễn tiến nhanh, xuất hiện vài ngày hoặc vài tuần với các biểu hiện điển hình như:
+ Cảm thấy đói và mệt
+ Thường xuyên thấy khát và tiểu nhiều lần
+ Khô miệng, ngứa da
+ Nhìn mờ
+ Sụt cân
* Triệu chứng tiểu đường tuýp 2 :
+ Dễ bị nhiễm trùng và nhiễm nấm
+ Vết thương hoặc vết loét chậm lành
+ Tê bì, mất cảm giác ở chân
* Triệu chứng tiểu đường thai kỳ: thường không có biểu hiện rõ rệt nhưng có thể kể đến một số dấu hiệu như:
- Khát nước nhiều hơn bình thường
- Đi tiểu nhiều hơn
- Mau đói
- Nhìn mờ
4. Nguyên nhân gây nên bệnh tiểu đường ?
* Tiểu đường tuýp 1:
- Di truyền: Có yếu tố di truyền liên quan, nhưng không phải lúc nào cũng xuất hiện.
- Hệ miễn dịch: Tiểu đường loại 1 là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công và phá hủy các tế bào beta trong tụy, nơi sản xuất insulin. Nguyên nhân chính xác của phản ứng miễn dịch này vẫn đang trong quá trình nghiên cứu, nhưng có thể liên quan đến yếu tố di truyền và môi trường (như virus).
* Tiểu đường tuýp 2:
- Tiểu đường loại 2 thường phát triển dần dần và có nhiều yếu tố góp phần vào sự hình thành của bệnh. Dưới đây là các yếu tố nguy cơ dẫn đến tiểu đường loại 2:
- Kháng Insulin: Đây là yếu tố chính trong tiểu đường loại 2. Khi cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả, glucose không thể đi vào tế bào để tạo năng lượng, dẫn đến mức đường huyết cao.
- Yếu tố di truyền: Có yếu tố di truyền mạnh trong tiểu đường loại 2. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, nguy cơ của bạn cao hơn.
- Béo phì: Tăng mỡ bụng và béo phì, đặc biệt là mỡ bụng, có liên quan chặt chẽ đến kháng insulin và tiểu đường loại 2.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm giàu đường và chất béo không tốt có thể làm tăng nguy cơ.
- Ít hoạt động thể chất: Ngồi lâu và thiếu vận động làm giảm khả năng cơ thể sử dụng glucose và có thể dẫn đến kháng insulin.
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 tăng theo tuổi, đặc biệt là sau 40 tuổi. Tuy nhiên hiện nay, tiểu đường loại 2 ngày càng xuất hiện nhiều hơn ở người trẻ tuổi do lối sống kém lành mạnh.
- Tiền sử bệnh: Nếu bạn từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc có tình trạng tiền tiểu đường (mức đường huyết cao hơn bình thường nhưng chưa đủ để chẩn đoán tiểu đường), nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 sẽ cao hơn.
- Tiền sử bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch
- Tăng huyết áp.
- Bị rối loạn dung nạp đường hay rối loạn đường huyết đói
- Phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang
- Các yếu tố khác: Ngủ không đủ giấc hoặc rối loạn giấc ngủ có thể tăng nguy cơ tiểu đường loại 2, căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết và khả năng kiểm soát insulin.
* Tiểu đường thai kỳ:
- Khi mang thai, nhau thai sẽ tạo ra những kích thích để duy trì thai kỳ. Những kích thích này sẽ làm cho tế bào tăng khả năng kháng insulin. Bình thường, tuyến tụy sẽ sản xuất đủ insulin để vượt qua sức đề kháng này, tuy nhiên một số trường hợp tuyến tụy không sản xuất đủ lượng insulin cần thiết khiến lượng đường vận chuyển vào tế bào giảm, lượng đường tích tụ lại trong máu tăng cao, dẫn đến tiểu đường thai kỳ.
- Phụ nữ mang thai bị thừa cân, có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường hoặc đã được chẩn đoán bị rối loạn dung nạp glucose đều có nguy cơ cao bị tiểu đường thai kỳ.
Cảm ơn mọi người đã đọc bài viết ! phần sau chúng ta sẽ nói về biến chứng và cách nào để phòng ngừa và chế độ ăn uống như thế nào nhé ...
